Osnivanje

Udruženje mogu osnovati najmanje tri osnivača, s tim što najmanje jedan od osnivača mora imati prebivalište, odnosno sedište na teritoriji Republike Srbije.

Osnivači mogu biti domaća i strana pravna i fizička lica.

Osnivači ne mogu biti državni organi (ministarstva, opštine itd), jer oni ne mogu biti osnivači ili članovi udruženja kao nosioci vlasti, odnosno kao pravna lica u javnom pravu.

Maloletno lice sa navršenih 14 godina života može biti osnivač udruženja uz izjavu o davanju saglasnosti njegovog zakonskog zastupnika koja mora da bude overena u skladu sa Zakonom o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa.

Postupak upisa osnivanja udruženja pokreće se podnošenjem dve prijave za upis u Registar: 

• Prijave za upis udruženja u Registar udruženja, koja je propisana Pravilnikom o sadržini i načinu upisa i vođenja Registra udruženja.
• Jedinstvene registracione prijave osnivanja pravnih lica i drugih subjekata i registracije u jedinstveni registar poreskih obveznika (obrazac JRPPS), koja je propisana Pravilnikom o dodeli poreskog identifikacionog broja pravnim licima, preduzetnicima i drugim subjektima za čiju je registraciju nadležna Agencija za privredne registre  - u ovoj prijavi se popunjavaju samo naznačeni delovi, odnosno upisuje se:

• naziv udruženja,
• kontakt podaci,
• način na koji će biti izvršeno dostavljanje odluke,
• potpis zastupnika pravnog lica odnosno podnosioca prijave propisane dokumentacije.

Obe prijave se nalaze na linku Registraciona prijava osnivanja udruženja, u odeljku Obrasci-Prijave za upis (osnivanje).

Napomena:

Podnosilac prijave je dužan da uredno popuni i potpiše i prijavu za upis udruženja u Registar propisanu Pravilnikom o sadržini i načinu upisa i vođenja Registra udruženja, i da uredno popuni u naznačenim delovima i potpiše jedinstvenu registracionu prijavu (JRPPS). Na ovaj način, odnosno podnošenjem jedinstvene registracione prijave uz prijavu za upis u Registar, udruženje dobija poresko identifikacioni broj (PIB) od Poreske uprave koji je generisan u rešenju APR-a o upisu u Registar udruženja.

Uz uredno popunjene prijave za upis osnivanja udruženja u Registar udruženja podnosi se:

• osnivački akt udruženja
• izjava zakonskog zastupnika maloletnog lica (ako je osnivač udruženja maloletno lice), da ono može biti osnivač udruženja, koja sadrži potvrdu o overi potpisa u skladu sa Zakonom o overavanju potpisa rukopisa i prepisa,
• primerak statuta - u originalu,
• zapisnik sa osnivačke skupštine u originalu, odnosno overenom prepisu,
• akt o izboru zastupnika udruženja koji obavezno sadrži: lično ime, prebivalište i adresu, odnosno boravište zastupnika udruženja i njegov jedinstveni matični broj građana, odnosno broj putne isprave i državu izdavanja putne isprave - odluka mora biti doneta od nadležnog organa, sa navedenim datumom donošenja i potpisana od strane ovlašćenog lica za potpisivanje (predsednik skupštine ili upravnog odbora),
• overena fotokopija obe strane lične karte zastupnika udruženja odnosno overena fotokopija putne isprave i potvrda o boravištu (ako se na samoj ličnoj karti ne vide podaci o prebivalištu/boravištu i adresi zastupnika, pored fotokopije obe strane lične karte koja se overava, obavezno se dostavlja i očitana lična karta koja se ne overava. Lica mlađa od 16 godina uz overenu fotokopiju obe strane lične karte dostavljaju potvrdu o prebivalištu);
• dokaz o uplati naknade za upis udruženja u Registar, u skladu sa Uredbom kojim se propisuje visina naknade za upis udruženja u Registar i druge usluge koje pruža Agencija u postupku vođenja Registra (visine naknada).

Podnosilac prijave je zastupnik udruženja ili lice koje zastupnik ovlasti.

Napomena:

Registrator donosi odluke na osnovu činjenica iz prijave, priloženih dokumenata i registrovanih podataka, bez ispitivanja tačnosti činjenica iz prijave, verodostojnosti priloženih dokumenata i pravilnosti i zakonitosti postupaka u kome su dokumenti doneti.

Po prijemu prijave registrator, u skladu sa odredbom člana 14. Zakona o postupku registracije u Agenciji za privredne registre, proverava da li su ispunjeni zakonski uslovi za upis u registar. Ako utvrdi da su podnete uredne prijave i dokumentacija, registrator u roku od pet radnih dana od dana prijema prijave u APR, donosi rešenje o upisu promene podataka u registar udruženja, i rešenje objavljuje na internet strani Agencije.

Ako registrator u roku od pet radnih dana od dana podnošenja registracione prijave, utvrdi da nisu ispunjeni uslovi iz člana 14. ovog zakona, doneće rešenje kojim odbacuje prijavu sa navođenjem koji uslovi za registraciju promene nisu ispunjeni, i takvo rešenje će objaviti na stranici Pretraga podataka o primljenim registracionim prijavama i žalbama. Ako podnosilac prijave, u roku od 30 dana od dana objavljivanja ovog rešenja podnese:

• novu registracionu prijavu za upis podataka o čijoj registraciji je dobio rešenje o odbacivanju prijave, pozove se na broj rešenja kojim je ranija prijava odbačena i otkloni utvrđene nedostatke,
• podnese dokumentaciju na način koji je utvrđen tim rešenjem,

plaća polovinu propisanog iznosa naknade za registraciju.

Ako registrator ne odluči o prijavi u roku od pet radnih dana od dana prijema, smatraće se da je prijava usvojena, o čemu donosi rešenje i traženu registraciju, bez odlaganja, sprovodi u Registar. Ovo pravilo se ne primenjuje ako se prijava odbacuje iz sledećih razloga:

• ako je registrator nenadležan za postupanje po prijavi;
• ako podatak ili dostavljeni dokument nije predmet registracije;
• ako je podatak ili dokument čija se registracija zahteva već registrovan.

Upis privredne delatnosti

Kad udruženje stekne status pravnog lica, odnosno po dobijanju rešenja o upisu u Registar može da podnese prijavu upisa privredne delatnosti koju neposredno obavlјa, ukoliko je ta privredna delatnost predviđena statutom udruženja. Upis privredne delatnosti koju udruženje neposredno obavlјa i kojom stiče dobit u skladu sa Zakonom o udruženjima, pokreće se podnošenjem: 

• prijave za upis privredne delatnosti u Registar privrednih subjekata i
• dokaza o uplati naknade u iznosu od 3.100,00 dinara, na račun broj 840-29770845-52, model 97, poziv na broj (dobijeni poziv na broj obavezno unesite u uplatnicu), primalac APR, svrha uplate: naknada za upis.

Napomena:

Zakonom o udruženjima je propisano da se Registru privrednih subjekata prijavljuje privredna delatnost (samo jedna i to ona pretežna), koja se registruje upisom šifre delatnosti i opisom delatnosti na način propisan Zakonom o klasifikaciji delatnosti. Kako je Zakonom takođe propisano da se u Registar udruženja upisuju i druge delatnosti i aktivnosti koje udruženje neposredno obavlja, a u skladu sa članom 6. Zakona o klasifikaciji delatnosti to će se u Registar udruženja, a na osnovu prijave za upis, ove delatnosti registrovati kao:

• 9412 - delatnosti strukovnih udruženja ili
• 9499 - delatnost ostalih organizacija na bazi učlanjenja.

Osnivanje poslovnog udruženja

Na osnivanje i položaj poslovnih udruženja se primenjuju odredbe članova 578 - 580 Zakona o privrednim društvima („Sl. glasnik RS”, br. 36/2011, 99/2011, 83/2014 - dr. zakon, 5/2015, 44/2018, 95/2018, 91/2019 i 109/2021).

Poslovno udruženje je pravno lice koje osnivaju dva ili više privrednih društava ili preduzetnika, radi postizanja zajedničkih interesa.

Poslovno udruženje ne može obavljati delatnost radi sticanja dobiti, već samo radi postizanja zajedničkih interesa svojih članova. Pravna forma poslovnog udruženja se u poslovnom imenu označava sa: "poslovno udruženje" ili "p.u." ili "pu". Poslovno udruženje stiče svojstvo pravnog lica registracijom u skladu sa zakonom o registraciji.

Poslovno udruženje ne može promeniti pravnu formu u formu privrednog društva.

Na pitanja u vezi sa poslovnim udruženjima koja nisu uređena ovim zakonom shodno se primenjuju propisi kojima se uređuje položaj udruženja.

Postupak upisa osnivanja saveza udruženja pokreće se podnošenjem dve prijave za upis u Registar: 

• Prijave za upis saveza udruženja u Registar udruženja, koja je propisana Pravilnikom o sadržini i načinu upisa i vođenja Registra udruženja;
• Jedinstvene registracione prijave osnivanja pravnih lica i drugih subjekata i registracije u jedinstveni registar poreskih obveznika (obrazac JRPPS), koja je propisana Pravilnikom o dodeli poreskog identifikacionog broja pravnim licima, preduzetnicima i drugim subjektima za čiju je registraciju nadležna Agencija za privredne registre - u ovoj prijavi se popunjavaju samo naznačeni delovi, odnosno upisuje se:
  • naziv saveza udruženja,
  • kontakt podaci,
  • način na koji će biti izvršeno dostavljanje odluke,
  • potpis zastupnika pravnog lica odnosno podnosioca prijave propisane dokumentacije.

Obe prijave se nalaze na linku Registraciona prijava osnivanja saveza udruženja, u odeljku Obrasci-Prijave za upis (osnivanje).

Napomena:

Podnosilac prijave je dužan da uredno popuni i potpiše i prijavu za upis saveza udruženja u Registar propisanu Pravilnikom o sadržini i načinu upisa i vođenja Registra udruženja, i da uredno popuni u naznačenim delovima i potpiše jedinstvenu registracionu prijavu (JRPPS). Na ovaj način, odnosno podnošenjem jedinstvene registracione prijave uz prijavu za upis u Registar, savez udruženja dobija poreski identifikacioni broj (PIB) od Poreske uprave koji je generisan u rešenju APR-a o upisu u Registar udruženja.

Uz uredno popunjene prijave za upis osnivanja saveza udruženja u Registar udruženja podnosi se:

• odluke nadležnih organa udruženja u skladu sa statutom o učlanjenju u savez,
• osnivački akt saveza,
• primerak statuta - u originalu,
• zapisnik sa osnivačke skupštine saveza u originalu, odnosno overenom prepisu,
• akt o izboru zastupnika saveza koji obavezno sadrži: lično ime, prebivalište i adresu, odnosno boravište zastupnika saveza i njegov jedinstveni matični broj građana, odnosno broj putne isprave i državu izdavanja putne isprave-odluka mora biti doneta od nadležnog organa, sa navedenim datumom donošenja i potpisana od strane ovlašćenog lica za potpisivanje (predsednik skupštine ili upravnog odbora),
• overena fotokopija obe strane lične karte zastupnika udruženja odnosno overena fotokopija putne isprave i potvrda o boravištu (ako se na samoj ličnoj karti ne vide podaci o prebivalištu/boravištu i adresi zastupnika, pored fotokopije obe strane lične karte koja se overava, obavezno se dostavlja i očitana lična karta koja se ne overava. Lica mlađa od 16 godina uz overenu fotokopiju obe strane lične karte dostavljaju potvrdu o prebivalištu),
• dokaz o uplati naknade za upis saveza udruženja u Registar, u skladu sa Uredbom kojim se propisuje visina naknade za upis udruženja u Registar i druge usluge koje pruža Agencija u postupku vođenja Registra (visine naknada).

Podnosilac prijave je zastupnik saveza udruženja ili lice koje zastupnik ovlasti.

Napomena:

Registrator donosi odluke na osnovu činjenica iz prijave, priloženih dokumenata i registrovanih podataka, bez ispitivanja tačnosti činjenica iz prijave, verodostojnosti priloženih dokumenata i pravilnosti i zakonitosti postupaka u kome su dokumenti doneti.

Po prijemu prijave registrator, u skladu sa odredbom člana 14. Zakona o postupku registracije u Agenciji za privredne registre, proverava da li su ispunjeni zakonski uslovi za upis u registar. Ako utvrdi da su podnete uredne prijave i dokumentacija, registrator u roku od pet radnih dana od dana prijema prijave u APR, donosi rešenje o upisu promene podataka u registar udruženja, i rešenje objavljuje na internet strani Agencije.

Ako registrator u roku od pet radnih dana od dana podnošenja registracione prijave, utvrdi da nisu ispunjeni uslovi iz člana 14. ovog zakona, doneće rešenje kojim odbacuje prijavu sa navođenjem koji uslovi za registraciju promene nisu ispunjeni, i takvo rešenje će objaviti na stranici Pretraga podataka o primljenim registracionim prijavama i žalbama. Ako podnosilac prijave, u roku od 30 dana od dana objavljivanja ovog rešenja podnese:

• novu registracionu prijavu za upis podataka o čijoj registraciji je dobio rešenje o odbacivanju prijave, pozove se na broj rešenja kojim je ranija prijava odbačena i otkloni utvrđene nedostatke,
• podnese dokumentaciju na način koji je utvrđen tim rešenjem,

plaća polovinu propisanog iznosa naknade za registraciju.

Ako registrator ne odluči o prijavi u roku od pet radnih dana od dana prijema, smatraće se da je prijava usvojena, o čemu donosi rešenje i traženu registraciju, bez odlaganja, sprovodi u Registar. Ovo pravilo se ne primenjuje ako se prijava odbacuje iz sledećih razloga:

• ako je registrator nenadležan za postupanje po prijavi;
• ako podatak ili dostavljeni dokument nije predmet registracije;
• ako je podatak ili dokument čija se registracija zahteva već registrovan.

Upis privredne delatnosti

Kad udruženje stekne status pravnog lica, odnosno po dobijanju rešenja o upisu u Registar može da podnese prijavu upisa privredne delatnosti koju neposredno obavlјa, ukoliko je ta privredna delatnost predviđena statutom udruženja. Upis privredne delatnosti koju udruženje neposredno obavlјa i kojom stiče dobit u skladu sa Zakonom o udruženjima, pokreće se podnošenjem: 

• prijave za upis privredne delatnosti u Registar privrednih subjekata i
• dokaza o uplati naknade u iznosu od 3.100,00 dinara, na račun broj 840-29770845-52, model 97, poziv na broj (dobijeni poziv na broj obavezno unesite u uplatnicu); primalac APR; svrha uplate: naknada za upis.

Napomena:

Zakonom o udruženjima je propisano da se Registru privrednih subjekata prijavljuje privredna delatnost (samo jedna i to ona pretežna), koja se registruje upisom šifre delatnosti i opisom delatnosti na način propisan Zakonom o klasifikaciji delatnosti. Kako je Zakonom takođe propisano da se u Registar udruženja upisuju i druge delatnosti i aktivnosti koje udruženje neposredno obavlja, a u skladu sa članom 6. Zakona o klasifikaciji delatnosti to će se u Registar udruženja, a na osnovu prijave za upis, ove delatnosti registrovati kao:

• 9412 - delatnosti strukovnih udruženja ili
• 9499 - delatnost ostalih organizacija na bazi učlanjenja.

Zakonom o Centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika („Službeni glasnik RS”, br. 41/18 i 91/2019), od 31. decembra 2018. godine uspostavlјena je Centralna evidencija stvarnih vlasnika, kao javna, jedinstvena, centralna, elektronska baza podataka o fizičkim licima - stvarnim vlasnicima pravnih lica i drugih subjekata registrovanih u Republici Srbiji (Registrovani subjekti).

Obavezu evidentiranja podataka o stvarnim vlasnicima imaju:

• poslovna udruženja i udruženja (osim političkih stranaka, sindikata, sportskih organizacija i udruženja, crkava i verskih zajednica),
• predstavništva stranih udruženja.

Ovaj zakon ne primenjuje se na privredna društva i ustanove u kojima je Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave jedini član, odnosno osnivač.

Stvarni vlasnik Registrovanog subjekta je:

• fizičko lice, koje je posredno ili neposredno imalac 25% ili više udela, akcija, prava glasa ili drugih prava, na osnovu kojih učestvuje u upravlјanju Registrovanim subjektom, odnosno učestvuje u kapitalu Registrovanog subjekta sa 25% ili više udela;
• fizičko lice koje posredno ili neposredno ima preovlađujući uticaj na vođenje poslova i donošenje odluka;
• fizičko lice, koje Registrovanom subjektu posredno obezbedi ili obezbeđuje sredstva i po tom osnovu bitno utiče na donošenje odluka organa upravlјanja Registrovanog subjekta prilikom odlučivanja o finansiranju i poslovanju;
• fizičko lice koje je osnivač, poverenik, zaštitnik, korisnik ako je određen, kao i lice koje ima dominantan položaj u upravlјanju trastom, odnosno u drugom licu stranog prava;
• fizičko lice koje je registrovano za zastupanje udruženja, ako ovlašćeno lice za zastupanje nije prijavilo drugo fizičko lice kao stvarnog vlasnika.

Lice ovlašćeno za zastupanje u Registrovanom subjektu dužno je da evidentira podatke o stvarnim vlasnicima u Centralnoj evidenciji najkasnije u roku od 15 dana od osnivanja i promene vlasničke strukture i članova organa Registrovanog subjekta, kao i druge promene na osnovu kojih se može ceniti ispunjenost uslova za sticanje svojstva stvarnog vlasnika Registrovanog subjekta, u skladu sa članom 3. ovog zakona.

Centralna evidencija stvarnih vlasnika vodi se elektronskim putem, preko internet stranice Agencije, a korisnik mora da poseduje:

• kvalifikovani elektronski sertifikat (elektronski potpis) izdat od sertifikacionog tela u Republici Srbiji,
• instaliran čitač elektronskih kartica i instaliranu NEXU aplikaciju za elektronsko potpisivanje (kreiranu od strane Agencije, koja se koristi za sve elektronske usluge koje pruža Agencija, i koju možete preuzeti ovde),
• nalog u sistemu Agencije za privredne registre (nalog u navedenom sistemu se koristi za pristupanje svim elektronskim uslugama Agencije).

Detalјnija uputstva pogledajte na stranici Centralne evidencije stvarnih vlasnika.